ผู้ปฏิบัติ : ขอความเมตตาหลวงปู่อธิบาย " ปรมัตถธรรม "

หลวงปู่ :  เรื่องของสภาวะธัมม  จำได้มั๊ยหลวงปู่เคยสอนว่า

" อย่าเอาจิตไปจับ "  การเอาจิตไปจับเรื่องใดเรื่องหนึ่งแล้วน้อมเข้าสู่ตน  นั่นคือ  การน้อมเอาสภาวะธัมมของสิ่งนั้นๆ

เข้ามาศึกษา

สภาวะธรรมใดที่น้อมแล้วมีความเข้าใจและอธิบายได้ถึงธรรมที่แท้จริงของสิ่งนั้นๆ  สภาวะธัมมและธรรมชาตินั้นเป็น  " ปรมัตถธรรม "

ลองน้อมจิตเข้าไปในธรรมชาติอะไรก็ได้  แล้วลองวิเคราะห์ทำความเข้าใจในธรรมชาตินั้น  ถ้าธรรมชาตินั้นสามารถทำความเข้าใจได้และอธิบายได้  ธรรมชาตินั้นเป็น  " ปรมัตถ์ "    หรือในยุคปัจจุบันเรียกว่าเป็นวิทยาศาสตร์  วิทยาศาสตร์ทั่วไปนั้นสามารถบอกเป็นเหตุเป็นผลไม่ขัดแย้งกัน  มีขั้นตอนในการทำความเข้าใจ  และเป็นเช่นนั้นไม่เปลี่ยนแปรไม่ว่าจะเป็นกาลใดๆ  อยู่ในที่ไหนๆ  ถ้าสภาพธรรชาตินั้นยังมีความคงที่ทั้งกายภาพและพยาธิภาพ

สภาพธรรมของธรรมชาติเมื่อเปลี่ยนแปรไปตามธรรมชาติอื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้อง  อาจเปลี่ยนแปรไปเป็นอื่นได้  ต่อเมื่อได้นำเอาสภาพธรรมชาติอื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้องออก  ไม่ทำให้สภาพธรรมชาติเดิมเสียคุณภาพไป  ยังคงความเป็นสภาวะเช่นเดิม  ธรรมชาตินั้นก็ยังคงความเป็น  " ปรมัตถ์ "

ตัวอย่างเช่น  คนจะเปลี่ยนไปเสียสติได้เพราะถูกกดดันจนถึงที่สุด  เมื่อเสียสติแล้วแม้จะเอาแรงกดดันออก  คนนั้นก็ยังคงความเสียสติอยู่

แรงกดดันที่กระทำต่อคนนั้นเป็น " ปรมัตถ์ "  เมื่อไหร่ที่มีแรงกดดันไม่ว่าจะมากหรือน้อยก็เรียกว่า  แรงกดดัน  ส่วนคนนั้นไม่เป็นปรมัตถ์เพราะเปลี่ยนแปรไปแล้ว  ไม่กลับสู่สภาพเดิม  แม้จะเอาสภาพธรรมชาติอื่นออกแล้ว

คนจะเป็นปรมัตถ์ได้ก็ต่อเมื่อไม่เปลี่ยนแปรแล้ว  ไม่ว่าจะมีแรงกดดันมากหรือน้อย  ไม่ว่าจะเป็นแรงกดดันเช่นไร  คนที่ไม่เปลี่ยนแปรไปตามสภาพธรรมชาติอื่นแล้ว  คนนั้นเป็น  " ปรมัตถ์ "

บุญรักษา

ผู้ปฏิบัติ : เพื่อให้เข้าใจ  เพื่อให้แจ้งในการปฏิบัติธรรม  มีแนวทางการฝึกฝนอย่างไรบ้างเจ้าค่ะ

หลวงปู่ : เมื่ออยู่ในสภาวะเรียน  ให้รู้ตามอย่าสงสัย

ตราบเมื่อมีสงสัยเกิดขึ้นในจิต  ให้ออกจากสภาวะเรียนแล้วเข้าสู่สภาวะพิจารณา  พิจารณาให้สิ้นสงสัยแล้วค่อยกลับเข้าสู่สภาวะเรียนใหม่  เห็น-รู้ ในรูป  หรืออรูป  ก็เพียงเพื่อรู้  เมื่อรู้แล้วแต่ยังไม่เข้าใจ  ก็กลับเข้าสู่สภาวะพิจารณาใหม่  เช่นนี้เรื่อยไปจนกว่าจะเข้าใจ

ที่จะเข้าใจเร็วหรือช้า  ก็ขึ้นกับปัญญา  ปัญญามีแต่เรื่องเลอะเทอะก็ค่อยจัดระเบียบให้ดีขึ้นจนสู่สภาวะธรรมดา

เมื่อเป็นสภาวะธรรมดาแล้วก็ต้องมองด้วยว่าเป็นธรรมดาของปกติชน  หรือเป็นธรรมดาของไม่ปกติชน

ปกติชนย่อมมีความเสมอในความคิดไม่สุดโต่งไปทางใดทางหนึ่ง  ถ้ารู้ว่าสุดโต่งไปทางใดก็หาทางแก้ใขให้กลับเข้าสู่ปกติให้ได้มากที่สุด  เพื่อจะได้มีจุดเทียบ

ต่อเมื่อเทียบกับตนได้เท่าไหร่  จึงค่อยเทียบกับที่เป็นกลาง  จะได้เห็นความแตกต่าง  ปรับพื้นฐานให้ได้ดีที่สุดแล้วค่อยเป็นค่อยไป

ทีสุดธรรมทั้งหลายย่อมปรากฏชัดแก่เราได้  ด้วยเหตุเพียงเท่านี้ย่อมเจริญจิตให้เป็นสุขได้โดยไม่ยาก

สิ่งที่กล่าวมาทั้งหมดคือคำอธิบายของคำสอนที่ว่า  ฌานและวิปัสสนา  เป็นของคู่กัน  ต่างพึ่งพากันและกัน  รู้ฌานย่อมเข้าถึงวิปัสสนา  รู้วิปัสสนาย่อมเข้าถึงฌาน

ที่ว่ารู้  หมายถึงเข้าใจในแนวทางของการดำเนินจิตอะไรก็ได้  ทั้งหมดเป็นการบอกสภาพจิตสภาวะธรรมที่ดำเนินว่าอยู่ในแนวทางไหน  ช้าเร็วเพียงไร  มีโอกาสหรือไม่  และมีแนวโน้มไปในทางใด

ไม่มีสิ่งใดผิดในการประพฤติปฏิบัตธรรม  มีเพียงสภาพธรรมสภาวะจิตที่แสดงออกว่าเป็นเช่นไร ผิดถูกใครตัดสินได้  ปรุงแต่งเป็นเรื่องธรรมดา  แนวทางการปรุงแต่งต่างหากที่บอกว่าปกติไปทางไหน

บุญรักษา

ผู้ปฏิบัติ : ตามธัมมคนเรามีกี่อย่างเจ้าค่ะ

หลวงปู่ :  พระพุทธเจ้าได้ทรงเปรียบเทียบบุคคลไว้เป็น  4  ประเภท  ในโลกนี้

1.  ผู้มืดมา  มืดไป  คือในชีวิตไม่มีสว่างเป็นกุศลเลย  " ต้นก็คด  ปลายก็คด "  หาความดีไม่ได้

2.  ผู้สว่างมาและมืดไป  ต้นชีวิตได้รับการอุปถัมภ์ค้ำชูอย่างดี  มีความประพฤติดีตามคลองธรรม  มีจิตใจเป็นกุศลแต่บั้นปลายแห่งชีวิตทิ้งกุศลไปประพฤติในอกุศล  ละบุญไปบำเพ็ญบาป  " ต้นตรงปลายคด "

3.  ผู้มืดมาแต่สว่างไป  เกิดมาได้รับความทุกข์ยากลำบาก  โตขึ้นได้รับการอบรมสั่งสอนได้รับการศึกษาพอสมควร  หรือได้เห็นสิ่งดีงามก็กลับไปนึกคิดพิจารณากลับตนเสียใหม่  ประกอบคุณงามความดีร่มเย็นเป็นสุขในบั้นปลายชีวิต  " ต้นคด  แต่ปลายตรง "  เรียกว่าเกิดมาใช้ได้  ไม่เสียที

4.  ผู้ที่สว่างมา  สว่างไป  เป็นผู้มีบุญญาธิการ  ถึงแม้เกิดมาแล้วจะมีภาวะอย่างไรครอบครัวจะตกอยู่ในสภาวะยากจนอย่างไร  แต่ก็ไม่ท้อถอย  มีสติปัญญา  มีมานะอุตสาหะ  บุคคลเช่นนี้ถือว่าหายากที่สุด  " ต้นก็ตรงปลายก็ตรง "

ผู้ปฏิบัติ : การปฏิบัติธรรม  จะนำเราพ้นจากทุกข์ได้อย่างไรเจ้าค่ะ

หลวงปู่ : อดีตเป็นสิ่งที่ผ่านไปแล้ว

ปัจจุบันคือความจริงที่ปรากฏ

อนาคตไม่ควรคาดเดาไว้ล่วงหน้า

ทำหน้าที่ให้ดีที่สุด  ไม่เอาอดีตและอนาคตมาปรุงแต่งปัจจุบัน  เพราะมันจะทำให้ที่ปรากฏไม่เป็นความจริง

มีทั้งอดีตและอนาคตเจือปนจนสับสนวุ่นวาย คนที่เอาอดีตที่ไม่เคยมีจริงและอนาคตที่ยังไม่เคยมีปรากฏ  มาทำให้ปัจจุบันเปลี่ยนแปรผกผัน  คนๆ นั้นคือคนเขลาเบาปัญญา  นี่ไม่ใช่หนทางแห่งการพ้นทุกข์  แต่กลับสร้างทุกข์ให้มากขึ้นกับตนเองและผู้ที่ใกล้ชิดเกี่ยวข้อง

บุรุษย่อมไม่ใส่ใจต่อคำเย้ยหยัน  แต่จะบากบั่นต่อสู้เพื่อให้ถึงเส้นชัยของชีวิต  ไม่มีเวลาสำหรับเรื่องคิดเล็กคิดน้อยกับสิ่งที่เสียไป  ไม่ว่าจะโดยอะไรแม้กระทั่งการถูกเอาเปรียบอย่างไม่เป็นธรรม  เพราะนั่นคือกรรมที่ต้องเอาชนะแก้ไขด้วยความดียิ่งกว่าเดิมที่ทำผ่านมา

บุญรักษา